❤️🔥 Öğrenme Güçlüğü Olan Çocuğa Okuma Yazma Öğretimi
Normalgelişimde olan bir çocuk ilkokulun ilk döneminde okuma yazma öğrenir. Özel eğitimli çocuklarda okuma yazma öğrenme süreci daha uzun zaman almakta ve çocuktan çocuğa farklılık göstermektedir. Çocuğun okuma yazmaya teşvik edilmesi, başta eğitmenler, anne ve babaları olmak üzere yakın çevresi tarafından
Özelöğrenme güçlüğü olan öğrencilere yönelik ilk okuma yazma öğretim teknikleri/ stratejileri. M. A. Melekoğlu & H. Anılan (Ed.), Özel eğitimde ilk okuma yazma öğretimi içinde (s. 305-342). Ankara: Vize Akademik, ISBN: -0
YASALHAKLAR. Öğrenme Güçlüğü Olan Öğrenciler İçin; • Bu öğrencilerin zihinsel yetersizlikleri olmadığı için güçlük çektiği alanlara yönelik eğitim programı (BEP) hazırlayın. • Öğrencinizi tahtayı ve sizi rahat görebileceği şekilde sınıfın ön tarafına oturtun. • Öğrenciye her dersin konusu, süreci
Öğrenme Güçlüğü Olan Öğrenciler Öğrenme güçlüğü olan öğrenciler normal zekâya sahip olmalarına karşın beynin atipik işleyişinden kaynaklı olarak bilgiyi işleme ve edinme biçimi bakımından akranlarından farklı özellikler gösterirler.
ÖZELÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ Özel Öğrenme Güçlüğü, bir çocuğun zekası normal ya da normalin üstünde olmasına rağmen, dinleme, düşünme, anlama, kendini ifade etme, okuma- yazma veya matematik becerilerinden bir ya da birkaçında yaşıtlarına ve zekasına oranla düşük başarı göstermesidir. Okuma
Genellikleyazma güçlüğü olan öğrencilerin yazıları iyi düzenlenmemiş, daha az sayıda fikirler içeren ve yorumlamaya çok az yer verir niteliktedir. Yazma becerilerinin gereken şekilde kazanılamayışı çocuğu üç temel sorunla karşı karşıya bırakır.
Özelöğrenme güçlüğü, zekası normal ya da normalin üstünde olan bir çocuğun, dinleme, düşünme, anlama, kendini ifade etme, okuma-yazma, matematik becerilerinde yaşıtlarına ve zekasına oranla düşük başarı göstermesidir. • Beyindeki bazı farklılıklar nedeniyle öğrenme (bilgiyi işleme) süreçlerinden bir
aC4V. Özel Öğrenme Güçlüğü - Disleksi Bir Lütuftur! Disleksi Özel Öğrenme Güçlüğü Disleksi kavramı 19. yy’dan beri bilinen bir kavramdır. Latin kökenli bir kelimedir. Okumada zorluk anlamına gelir. ysdis= difficult + legereLatin to read Özel öğrenme güçlüklerini tanımlamak amacıyla çeşitli alanlarda çalışanların kullandığı100’den fazla terim vardır. Bunlar arasında asıl anlamı “okuma güçlüğü” olan “disleksi” en yaygın olarak kullanılanıdır. Öğrenme bozukluğu olan çocukların çok büyük bir kısmını okuma güçlüğü olan çocuklar oluşturduğundan, çoğu kaynakta “disleksi”, “öğrenme güçlüğü” ile eşanlamlı olarak kullanılmaktadır. Bu yazıda okuma güçlüğünün yanısıra öğrenme güçlüklerinin belirtileri, nedenleri ve tedavilerinden söz edilecektir. Disleksi Özel Öğrenme Güçlüğü Nedir? Özel Öğrenme Güçlüğü, bir çocuğun zekası normal ya da normalin üstünde olmasına rağmen, dinleme, düşünme, anlama, kendini ifade etme, okuma- yazma veya matematik becerilerinden bir ya da birkaçında yaşıtlarına ve zekasına oranla düşük başarı göstermesidir. Okuma Bozukluğu, Yazılı Anlatım Bozukluğu, Matematik Bozukluğu alt gruplarını içerir. Özel öğrenme güçlüğü Doğuştandır. Görme işitme sorununa bağlı değildir. Zeka sorununa bağlı değildir. Eğitimdeki aksamalar, sık okul değişikliği gibi nedenlere bağlı değildir. Beyindeki bazı farklılıklar nedeniyle öğrenme süreçlerinden bir ya da birkaçında aksama olur. Her çocuğun iyi olduğu ya da zorlandığı alanlar farklıdır. Her çocuk kendine özgüdür. Disleksi Özel Öğrenme Güçlüğü Nedenleri Nelerdir? ÖÖG’nün nedeni kesin olarak bilinmiyor. Olası nedenler Genetik-kalıtsal etmenler Beyindeki yapısal, işlevsel farklılıklar Disleksi Özel Öğrenme Güçlüğü Genetik / Katılım ÖÖG olan çocukların anne babalarında benzer sorunlar olma olasılığı normal popülasyondan 5-12 kat fazladır. İkizlerde her iki çocukta da ÖÖG olma ihtimali yüksektir tek yumurta ikizlerinde daha yüksek. Kardeşlerde benzer sorunların olma olasılığı yüksek. Beyindeki Yapısal İşlevselliklerde Farklılıklar Özel öğrenme güçlüğü olan çocukların beyinlerinde bazı bölgeler yapısal ve işlevsel olarak farklıdır. Örneğin işitsel algılama bölgesi normal kişilerde solda daha büyük iken, disleksisi olanlarda her iki tarafta eşit ya da sağda daha büyüktür. Bu bölge duyulan seslerin görsel bilgiye dönüştürülüp anlamlandırılmasını sağlayan bölgedir. Okuma güçlüğü olan çocuklarda harf-ses ilişkisinin kurulamaması, yani duyulan sesin hangi harfe ait olduğunun öğrenilememesi bu farklılığa bağlanmaktadır. Disleksi Özel Öğrenme Güçlüğü Belirtileri Nelerdir? Özel öğrenme güçlüğü okul öncesi dönemde bazı belirtilerle kendini göstermeye başlar. Ancak bu dönemde kesin tanı konulması güçtür. Okul Öncesi Dönem Belirtileri Konuşmanın gecikmesi ve diğer konuşma bozuklukları kelimeleri doğru telaffuz etmekte güçlük, kelime dağarcığının yetersiz ve yavaş gelişmesi, bir şey anlatırken zorlanma, az konuşma Zayıf kavram gelişimi Büyük-küçük, ince-kalın, üst-alt, iç-dış, önce-sonra gibi kavramları öğrenememe, karıştırma Yetersiz motor gelişim öz-bakım becerilerini öğrenmekte güçlük, düğme iliklemeyi öğrenememe, beceriksizlik sakarlık, çizim veya kopyalamaya karşı isteksizlik İlkokul Dönemine İlişkin Belirtileri; Akademik başarı Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklar birçok alanda zeki görünmelerine karşın akademik açıdan başarısızlık yaşarlar. Bu anne babanın beklemediği ve öğretmeni de şaşırtan bir durumdur. Başarı durumu değişkendir, bazı derslerde başarısı normal/normal üstü iken, bazı derslerde düşüktür . Okuma Becerisi Disleksisi olan çocuklar 1. sınıfta okumayı öğrenmede zorlanırlar ve gecikirler. Diğer sınıflarda ise okumaları hız ve nitelik açısından yaşıtlarından geridir. Harf-ses uyumu gelişmemiştir, bazı harflerin seslerini öğrenemez, harfin şekli ile sesini birleştiremez, kelimeleri hecelerken ya da harflerine ayırırken zorlanır, sınıf düzeyinde bir parçayı okuduğunda anlamakta zorlanır, başkasının okuduklarını daha iyi anlar. Yazma Becerisi Disgrafi yani yazma bozukluğu olan çocuklar 1. sınıfta yazmayı öğrenmede zorlanırlar ve gecikirler. Bazı harf, sayı ve kelimeleri ters yazar ya da karıştırırlar. “Çok” yerine “koç”, “ev” yerine “ve”, “soba” yerine “sopa”, b-d, m-n, ı-i, 2-5, d-t, ğ-g gibi. Yazarken bazı harfleri, heceleri atlar ya da harf/hece ekler, sınıf düzeyine göre yazılı imla ve noktalama hataları yapar, küçük-büyük harf, noktalama, hece bölme hataları, yazarken kelimeler arasında hiç boşluk bırakmaz ya da bir kelimeyi iki-üç parçaya bölerek yazar, ka lem, yapa bil mektedir gibi. Yaşıtlarına oranla el yazıları okunaksız ve çirkindir, yavaş yazarlar, tahtadaki yazıyı defterine çekerken ya da öğretmenin okuduğunu defterine yazarken zorlanırlar. Aritmetik Becerileri Aritmetikte sayı kavramını anlamakta güçlük çekerler. Bazı aritmetik sembolleri öğrenmekte zorlanır, karıştırırlar. Sınıf düzeyine göre çarpım tablosunu öğrenmekte geri kalırlar. Dört işlemi yaparken yavaştırlar. Problemi çözüme götürecek işleme karar veremezler, yaşına uygun seviyedeki matematik problemlerini yaparken otomatik olarak tepki vermekte zorlanırlar. Çalışma Alışkanlığı Kendi başlarına çalışma alışkanlığı gelişmemiştir. Öğrenme stratejileri eksiktir, nasıl çalışacaklarını, nasıl daha fazla bilgi edineceklerini ve öğrendiklerini nasıl hatırlayacaklarını bilemezler. Organize Olma Becerileri Üzerine aldığı görevleri düzenlemekte zorluk çeker, nereden ve nasıl başlayacaklarını bilemezler. Plan yapmak ve zamanı ayarlamakta güçlük çekerler. Oryantasyon Yönelim Becerileri Sağ-sol, doğu-batı,kuzey-güney kavramlarını öğrenmede zorlanırlar. Zamana ilişkin kavramları dün-bugün, önce-sonra, gün, ay, yıl, mevsim gibi kavramlarını karıştırırlar. Hangi aydayız denilince salı, hangi mevsimdeyiz denilince şubat diyebilirler. Saati öğrenmekte zorlanırlar. Sıraya Koyma Becerisi Haftanın günlerini, ayları, mevsimleri doğru saysa bile aradan sorulduğunda cumadan önce hangi gün gelir, marttan sonra hangi ay gelir, haftanın dördüncü günü hangisidir gibi yanıtlamakta zorluk çeker ya da yanlış yanıtlarlar. Sözel İfade Becerisi Duygu ve düşüncelerini sözel olarak ifade etmekte zorlanırlar. Konuşurken düzgün cümleler kuramaz, heyecanlanır, takılır, şaşırırlar. Motor Beceriler Top yakalama, ip atlama, gibi işerde yaşıtlarına oranla beceriksizdirler. Sakarlık vardır, sık sık düşer, yaralanır, istemeden bir şeyler kırarlar. Çatal-kaşık kullanmakta, ayakkabı-kravat bağlamakta zorlanırlar. İnce motor becerilere dayalı işlerde düğme ilikleme, makas kullanma, boncuk dizme gibi zorluk çekerler. Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklarda yukarıda söz edilen belirtilerin hepsinin bulunması gerekmez. Her çocuğun kendine özgü bir profili vardır. Disleksi Özel Öğrenme Güçlüğü Tanı Süreçleri; Öğrenme bozukluğu medikal tıbbi bir sorunun sonucu ya da belirtisi olabilir. Bu nedenle tanı ve değerlendirme süreçleri içinde ayrıntılı bir tıbbi değerlendirme yer almalıdır. Her olguda farklı olabilecek şekilde öykü annenin gebelikte alkol sigara kullanımı, enfeksiyonlar, fizik muayene büyüme gelişme düzeyi, nörolojik muayene ve EEG, duyu muayeneleri görme ve işitme testleri, labaratuar, genetik gibi bir dizi inceleme yapılması gerekebilir. Öğrenme bozukluğu sıklıkla diğer psikiyatrik bozukluklarla birlikte görülmektedir. Eşlik eden bozuklukların başında dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu vardır. Okuma bozukluğu olan çocukların -25’inde DEHB olduğu, DEHB olan çocuklarda ise % 10-60 oranında öğrenme bozukluğu olduğu bildirilmektedir . Öğrenme bozukluğu olan çocuk ve gençlerde yüksek oranda depresyon, anksiyete ve somatik yakınmalar olduğu bildirilmektedir. Tanı aşamasında eşlik eden sorunlar da göz önünde bulundurulmalıdır. Öğrenme bozukluğu eğer düşünülmezse kolaylıkla atlanılabilecek bir bozukluktur. Bu bozukluğa sahip olan çocuklar kliniklere çoğunlukla okul başarısızlığı nedeniyle getirilmekle birlikte çok farklı bir klinik görünüm de sergileyebilmektedirler. Okul korkusu, bedensel yakınmalar, sosyal fobi, gece korkuları, konuşma bozuklukları gibi nedenlerle gelen çocuklarda öğrenme bozukluğu da düşünülmeli ve ayırt edilmelidir. Tanı İçin Kullanılan Testler Tanı için öncelikle zeka testi uygulanır. Bu test ile çocuğun normal zihinsel gelişime sahip olup olmadığı, güçlü ve zayıf yanları belirlenir. Daha sonra okuma, yazma ve aritmetik becerilerini değerlendirecek olan testler yapılır. Ayrıca özel öğrenme güçlüğü belirtilerinin araştırıldığı bir grup test daha yapılır. Tüm bu değerlendirmelerden sonra çocuğun hangi alanda zorlandığı, hangi alanlarda iyi olduğu belirlenir. Disleksi Özel Öğrenme Güçlüğü Tedaviİ Yaklaşımları Özgül Öğrenme Güçlüğünün tedavisi EĞİTİM’dir. Bu eğitim okulda verilen eğitimden farklıdır. Çocuk normal bir okulda eğitimine devam ederken yanısıra bireysel ya da grup halinde özel bir eğitime alınır. Özgül öğrenme güçlüğünün eğitimle tedavisi zihinsel özürlülere verilen özel eğitimden farklı bir uygulamadır. Bu alanda uzmanlaşmış kişiler tarafından verilmelidir. Normal ilk okul öğretmenleri ya da bu alanda eğitim almamış olan özel eğitimciler tarafından verilmesi uygun değildir. Ülkemizde bu alanda eğitim almış ve bu sorunun eğitimini uygulayabilen kişilerin sayısı son derecede azdır. Bu uygulamalar içinde çocuğun gelişimini yetersiz kılan psikolojik sürecin ya da süreçlerin belirlenmesi ve düzeltilmesi gerekmektedir. Süreç öğretimi, görsel, işitsel, dokunma ve kinestetik algının geliştirilmesini, bu algılara ait ayrımlaştırma, dikkat ve bellek, ardışıklık yeteneklerinin arttırılmasını, motor koordinasyon becerilerinin geliştirilmesini içermektedir. Ayrıca fonetik farkındalığın arttırılması, dinleme, konuşma, okuma, yazma dil becerilerinin geliştirilmesi, kavram ve düşünme süreçlerinin gelişiminin desteklenmesi bu süreç eğitimi içinde yer almaktadır. Çeşitli algıları destekleyici ya da iyileştirici bu çalışmalar, akademik becerilerin eğitimi ile birlikte verilmektedir. Özgül öğrenme güçlüğünü ortadan kaldıracak bir ilaç tedavisi bulunmamaktadır. Ancak bu sorunun yanısıra dikkat eksikliği aşırı hareketlilik, depresyon, kaygı bozukluğu gibi başka psikiyatrik bozukluklar eşlik ediyorsa bunların ilaçla tedavisi düşünülmelidir. Özel öğrenme güçlüğü olan çocukların anne babaları neler yapmalıdır ? Çocuğun güçlüğünü kabul edin. Bunun beyindeki yapısal, işlevsel bir sorundan kaynaklandığını unutmayarak başarısızlığından dolayı çocuğu suçlamayın, yargılamayın. Bu güçlüğü yenmesine yardımcı olarak terapötik eğitim ve psikiyatrik desteği sağlayın. Eğitimde kazandığı becerileri evde çeşitli oyunlar ve etkinliklerle pekiştirin. Bu çocukların bir şeyi yaparak ve yaşayarak çok daha iyi öğrendiğini unutmayın. Çocuğunuzun güçlüğü hakkında okulu ve öğretmenlerini bilgilendirin, işbirliği yapmaya çalışın. Özel öğrenme güçlüğünün eğitim yoluyla tedavisinin özel bir uzmanlık gerektirdiğini unutmayın. Bu yardımı sınıf öğretmeninden beklemeyin. Yapacağı işler konusunda çocuğunuzu yüreklendirin, destekleyin. Kendini değerli bulması ve kendine güvenebilmesi için sizin ona bunu hissettirmeniz gereklidir. Yapabileceği basit işlerden başlayarak onun zoru başarmada istekli olmasını sağlayabilirsiniz. Disiplin ve kurallar konusunda kararlı ve tutarlı olun. Çocuğun öğrenme güçlüğünün olması onun kuralları öğrenemeyeceği anlamına gelmez. Eğitsel tedavi yavaş ilerleyen, uzun zaman sonra sonuçlarını alabileceğiniz bir tedavidir en az 6 ay. Bu nedenle sabırlı olun. Tedavi süresince halen yapamadığı şeylere odaklanmak yerine olumlu değişimleri görmeye çalışın ve çocuğunuzla bunları paylaşın. Özel öğrenme güçlüğü olan çocukları diğer çocuklardan ayıran pek çok olumlu özellik vardır. Bunları keşfedin ve geliştirmelerine yardımcı olun. Einstein, Leonardo da Vinci, Edison, Mozart, Walt Disney, Robin Williams, Carl Lewis gibi özel öğrenme güçlükleri olan ama ilgi duydukları, yetenekli oldukları alanda başarıya ulşamış pek çok ünlü kişinin olduğunu hatırlayın. Kaynak Tag okuma zorluğu çeken öğrenciler okuma zorluğu çeken öğrenciler için özel öğrenme güçlüğü olan bireyler özel öğrenme güçlüğü tedavisi özel öğrenme güçlüğü testi öğrenme güçlüğü ile ilgili etkinlikler öğrenme güçlüğü kitap öğrenme güçlüğü lan bireyler öğrenme güçlüğü olan bireyler ve eğitimleri öğrenme güçlüğü olan çocuklar öğrenme güçlüğü olan öğrenciler öğrenme güçlüğü olan öğrenciler için etkinlikler öğrenme güçlüğü olan öğrencilere okuma yazma öğretimi öğrenme üçlüğü olan öğrencilerin eğitimi öğrenme güçlüğü çeşitleri öğrenme güçlüğünü nasıl yendim özel öğrenme güçlüğü eğitimi öğrenme güçlüğü bataryası öğrenme güçlüğü belirtileri nelerdir öğrenme güçlüğü eğitimi öğrenme güçlüğü materyalleri öğrenme güçlüğü nasıl anlaşılır öğrenme güçlüğü nasıl tedavi edilir öğrenme güçlüğü çeken çocuklar öğrenme güçlüğü çeken öğrenciler öğrenme güçlüğü çeken öğrencilere okuma yazma öğretimi okuma bozukluğu okuma üçlüğü disleksin belirtileri nelerdir dişleksin hastalığı belirtileri dişleksin hastalığı nedir belirtileri dişleksin nedir belirtileri nelerdir yetişkinlerde dişleksin belirtileri disleksin özel öğrenme disleksin hastalığı dişleksin hastalığı nedir algılama güçlüğü özel öğrenim güçlüğü öğrenim güçlüğü disleksin nedir belirtileri çocuklarda öğrenme güçlüğü özel öğrenme güçlüğü belirtileri öğrenme güçlüğü tedavisi öğrenme bozukluğu okuma yazma öğrenme zorluğu çocuklarda öğrenme oluğu özel öğrenme güçlüğü özel öğrenme güçlüğü çeşitleri öğrenme güçlüğü belirtileri öğrenme güçlüğü nedenleri öğrenme zorluğu öğrenme zorluğu hastalığı özgül öğrenme öğrenme geriliği dişleksin eğitimi özel öğrenme güçlüğü nedir öğrenme güçlüğü nedir öğrenme güçlüğü testi disleksili çocuğun eğitimi yazma bozukluğu öğrenme bozukluğu belirtileri disleksi belirtileri anlama güçlüğü yetişkinlerde öğrenme güçlüğü tedavisi özgül öğrenme güçlüğü derneği disleksi rahatsızlığı öğrenme güçlüğünün tedavisi disleksi tedavi edilebilir mi özgül öğrenme güçlüğü tedavisi özgül öğrenme güçlüğü öğrenme güçlüğü etkinlikleri özel öğrenme güçlüğü disleksin neden olur disleksi okuma ogrenme uclugu tedavisi öğrenme güçlüğü neden olur disleksi ilaçları çocuklarda disleksi çocuklarda disleksi disleksi testleri özgül öğrenme güçlüğü eğitimi bebeklerde öğrenme güçlüğü çocuklarda disleksi testi disleksi özellikleri disleksi hastalığı tedavisi evde disleksi eğitimi okuma bozukluğu tedavisi çocuklarda okuma güçlüğü özel öğrenim güçlüğü nedir öğrenme güçlüğünün nedenleri özgül öğrenme güçlüğü nedir disleksi hastalığı testi çocuğum disleksi mi disleksi yitimi veren okullar yetişkinlerde disleksi özgül öğrenme nedir çocuklarda algılama güçlüğü çocuklarda öğrenme güçlüğü özel öğrenme güçlüğü türleri çocuklar için disleksi testi çocuklarda öğrenme bozukluğu öğrenme güçlükleri özel grenim güçlüğü tedavisi öğrenme güçlüğü disleksi disleksi tedavi edilir mi çocuklarda öğrenme zorluğu özgül öğrenme bozukluğu albatros disleksi disleksi dernek disleksi eğitimi veren kurumlar disleksi çalışmaları okuma yazma zorluğu özel öğrenme bozukluğu disleksi nedir disleksi belirtileri testi disleksi nedir tedavisi disleksi tanısı disleksi teşhisi yetişkinlerde disleksi tedavisi okuduğunu anlama güçlüğü disleksi bozukluğu okuma yazma güçlüğü özgül öğrenme oyukluğu nedir bebeklerde öğrenme güçlüğü belirtileri öğrenme bozukluğu testi öğrenme zorluğu çeken öğrenciler özel öğrenme güçlüğü okuma yazma öğretimi öğrenme güçlüğü slayt öğrenme güçlüğü eğitimleri disleksi için alıştırmalar disleksi hastalığı disleksi hastası hafif disleksi özgül öğrenme güçlüğü belirtileri okuma güçlüğü tedavisi öğrenme güçlüğü matematik öğrenme bozukluğu okuma güçlüğü nedir öğrenme bozukluğu nedir öğrenme bozukluğu eşitleri öğrenme güçlüğü hastalıkları öğrenme güçlüğü ve dikkat eksikliği bebeklerde disleksi belirtileri disleksi matematik disleksi çeşitleri dısleksı yetişkinlerde okuma bozukluğu öğrenme güçlüğü ppt dikkat eksikliği öğrenme güçlüğü okuma zorluğu hastalığı disleksi genetik mi çocuğu disleksi olan anneler öğrenim güçlüğü tedavisi öğrenme güçlüğü için etkinlikler öğrenme güçlüğü modülü dikkat eksikliği öğrenme güçlüğü tedavisi okuma güçlükleri disleksi tedavisi edir ogrenme guclugu nedir disleksi konuşma bozukluğu çocuklarda disleksi testi okuma güçlüğü disleksi disleksi testi nedir öğrenme güçlüğü zeka testi öğrenme güçlüğü nasıl yenilir öğrenme güçlüğü türleri ozgul ogrenme guclugu edavisi özgül ögrenme güçlüğü disleksi türleri disleksi hastası nedir anlama güçlüğü testi öğrenme güçlüğü olan ünlüler disleksi okuma yazma güçlüğü çocuklarda anlama güçlüğü disleksi testi disleksi çocuğun özellikleri ozgul ogrenme uclugu nedir özgül öğrenme güçlüğü neden olur öğrenme güçlüğü belirti tarama testi öğrenme güçlüğü özel eğitim öğrenme güçlüğü için dua disleksi olan çocuğun eğitimi disleksi için hangi doktora gidilir öğrenme güçlüğü ankara disleksi terapisi atölye disleksi disleksi ve dikkat eksikliği disleksi eğitici eğitimi disleksik hastalığı nedir özel öğrenme güçlüğü raporu nasıl alınır öğrenme güçlüğü eğitim seti okuma bozukluğu nedir öğrenme güçlüğü bitkisel tedavi öğrenme güçlüğü hastalığı öğrenme güçlüğü ile ilgili kitaplar öğrenme güçlüğü olan türk ünlüler disleksi çocuk özel öğrenme güçlükleri özgül öğrenme güçlüğü testi öğrenme güçlüğü rehabilitasyon merkezi disleksi rahatsızlığı nedir akademik disleksi öğrenme güçlüğü çeken ünlüler disleksi tarama testi öğrenme güçlüğü ile ilgili makaleler öğrenme güçlüğü makale öğrenme güçlüğü olan çocuğa yaklaşım öğrenme sorunu öğrenme güçlüğü ile ilgili filmler disleksi çocugu olanlar okuma yazma bozukluğu öğrenme güçlüğü soruları disleksi nedir kısaca einstein disleksi disleksi öğrenme güçlüğü özellikleri öğrenme güçlüğü tanımı disleksi olan çocuğun özellikleri okumayı öğrenme güçlüğü albert einstein disleksi disleksi geçer mi disleksi ne öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin özellikleri anlama güçlüğü nedir bebeklerde öğrenme bozukluğu disleksili disleksinin çocuklarda öğrenme disleksi öğrenme ozukluğu disleksi hastalığı için hangi doktora gidilir bebeklerde disleksi disleksi psikolog öğrenme geriliği nedir öğrenme güçlüğü sınav soruları disleksi uygulamaları dikkat eksikliği ve disleksi disleksi matematik öğretimi matematik nlama güçlüğü matematik disleksi matematik ogrenme guclugu öğrenme güçlüğü matematik öğrenme güçlüğü olan çocuğa matematik öğretimi disleksi özel öğrenme güçlüğü disleksiye öğrenme güçlüğü olan çocuğun eğitimi matematik üçlüğü ebru cündübeyoğlu disleksi disleksi vakfi cocuklarda anlama guclugu disleksili bireyler özel öğrenme güçlüğü disleksi disleksi olanlar disleksi bozukluğu nedir 4 yaş disleksi testi 6 yaş disleksi testi disleksi testi yaş hece disleksi özel öğrenme güçlüğü olan çocuklar disleksi belirtileri 15 yaş disleksi belirtileri 4 yaş disleksi için hangi doktora gidilmeli disleksi testi 9 yaş dısleksı belirtileri disleksi belirtileri 8 yaş dısleksı testı disleksi öğrenme üçlüğü nedir ogrenme guclukleri çocuklarda disleksi belirtileri özel eğitim disleksi disleksi çocuklar çözüm disleksi disleksi belirtileri 6 yaş disleksiyle algılama zorluğu belirtileri anlama zorlugu belirtileri okuma güçlüğü belirtileri 3 yaş ğrenme güçlüğü 4 yaş öğrenme güçlüğü anlama güçlüğü hastalığı disleksi belirtileri 7 yaş disleksi matematik eğitimi disleksi okuma güçlüğü disleksi ve matematik disleksi özgül öğrenme güçlüğü konuşma bozukluğu disleksi çocuğun ğrenme güçlüğü özgül öğrenme güçlüğü disleksi özgül öğrenme güçlüğü ve özel öğrenme güçlüğü aynı şey mi öğrenim güçlüğü nedir öğrenme güçlüğü okuma yazma disleksi yazma bozukluğu okuma geriliği disleksi eğitimi nedir disleksi hastalığı neden olur disleksi tedavisi var mı öğrenme güçlüğü ilaçları öğrenme güçlüğü ingilizce hafif disleksi belirtileri yetişkinlerde disleksi nedir artı disleksi özel eğitim okuma ve yazma güçlüğü öğrenme güçlüğü ve özel etenek disleksi yazma çalışmaları öğrenme güçlüğü için kitaplar öğrenme güçlüğü yetişkinlerde öğrenme güçlüğü adı nedir öğrenme zorluğu nedir disleksi ve hiperaktivite derneği disleksi okuma çalışmaları disleksi çocuğu olanlar özel ğrenme güçlüğü olan öğrenciler iz disleksi özel öğrenme güçlüğü ve disleksi aynı mı disleksi dikkat eksikliği okuma hastalığı disleksik testi disleksi de kullanılan ilaçlar disleksi evde tedavi özgül öğrenme güçlüğü geçer mi öğrenme bozukluğu disleksi öğrenme güçlüğü geçer mi öğrenme güçlüğü için ne yapılmalı öğrenme güçlüğü nasıl aşılır öğrenme güçlüğü nasıl giderilir öğrenme güçlüğü tedavi edilebilir mi disleksi hastalığı nedir kısaca öğrenme güçlüğü diğer adı öğrenme güçlüğü çeken çocuğa nasıl davranılmalı disleksi belirtileri 9 yaş disleksi çocuğu olan anneler özel öğrenme güçlüğünün belirtileri öğrenme güçlüğü yaşayan öğrenciler disleksi nedi çoçuklarda algılama bozukluğu tedavisi dikkat eksikliği disleksi disleksi alıştırmaları disleksi iyileşir mi meb disleksi özel öğrenme güçlüğü aile eğitimi öğrenme güçlüğü kontrol listesi öğrenme güçlüğü özel ders öğrenme güçlüğü seti 3 yaş disleksi belirtileri cocuklarda disleksi belirtileri disleksi okuma yazma öğretimi disleksi testi 5 yaş çözüm disleksi derneği öğrenme güçlüğü derneği 5 yaş disleksi testi 5 yaş öğrenme güçlüğü disleksi belirtileri 3 yaş disleksi harf öğretimi disleksi ile dikkat eksikliği rasındaki fark disleksi okuma bozukluğu disleksi testi 12 yaş ozel ogrenme guclugu nedir öğrenme güçlüğü nedir belirtileri 5 yaş disleksi belirtileri disleksi belirtileri 5 yaş refleks terapi disleksi online disleksi eğitimi öğrenme üçlüğü disleksi eğitim derneği disleksi bireylerin özellikleri disleksi hastalarının özellikleri disleksi online eğitim disleksi ve tedavisi disleksi çocuğa okuma öğretimi disleksi öğrenciye okuma yazma öğretimi dişleksi ogrenme guclugu eken ögrenciler çocuklarda disleksi hastalığı matematik öğrenme güçlüğü testi disleksi testi 16 yaş özgül öğrenme güçlüğü çeşitleri artı disleksi disleksi erken belirtileri todi disleksi2 yaş öğrenme öğrenme güçlüğü bep öğrenme güçlüğü bep planı4 yaş öğrenme güçlüğü testi4. sınıf öğrenme güçlüğü bep hafif düzeyde öğrenme güçlüğü matematik bep planı6 yaş öğrenme güçlüğü7 yaş öğrenme güçlüğü anlama ve öğrenme üçlüğü dehb ve öğrenme güçlüğüdehb ve öğrenme güçlüğü arasındaki farklar disleksi ve öğrenme güçlüğü derneği dsm 4 öğrenme güçlüğüdsm 5 öğrenme güçlüğüdsm 5 öğrenme güçlüğü tanımıepilepsi ve öğrenme güçlüğüi öğrenme üçlüğüogrenme guclugu cesitleriotizm ve öğrenme güçlüğüunutkanlık ve öğrenme güçlüğüwisc-r öğrenme güçlüğüörgün öğrenme güçlüğüözgül öğrenme güçlüğü ıcd koduöğrenme güçlüğü güçlüğü aöğrenme güçlüğü ilelere önerileröğrenme güçlüğü alanlarıöğrenme güçlüğü anketiöğrenme güçlüğü belirti tarama listesiöğrenme güçlüğü bep planıöğrenme güçlüğü bir hastalık mıdıröğrenme güçlüğü broşüröğrenme güçlüğü dersiöğrenme güçlüğü eğerlendirmeöğrenme güçlüğü değerlendirme formuöğrenme güçlüğü dsm 5 tanı kriterleriöğrenme güçlüğü ekşi öğrenme güçlüğü film öğrenme güçlüğü final soruları öğrenme güçlüğü formu öğrenme güçlüğü formu orgm öğrenme üçlüğü genel özellikleri öğrenme güçlüğü genetik midir öğrenme güçlüğü görülme sıklığı öğrenme güçlüğü gözlem formu öğrenme güçlüğü gözlem formu orgm öğrenme güçlüğü haberleri öğrenme güçlüğü hakkında bilgi öğrenme üçlüğü hangi doktor öğrenme güçlüğü hastalık mıdır öğrenme güçlüğü hastalığı nedir öğrenme güçlüğü i öğrenme güçlüğü için hangi doktora gidilir öğrenme güçlüğü kaba değerlendirme formu öğrenme güçlüğü kalıtsal mıdır öğrenme üçlüğü kongresi öğrenme güçlüğü kpss öğrenme güçlüğü latince öğrenme güçlüğü latincesi öğrenme güçlüğü learning disabilities öğrenme güçlüğü matematik öğretimi öğrenme güçlüğü ne demek öğrenme güçlüğü ne zaman ortaya ıkar öğrenme güçlüğü olan bireylerin özellikleri öğrenme güçlüğü olan çocuğa okuma yazma öğretimi öğrenme güçlüğü olan üstün zekalılar öğrenme güçlüğü pegem öğrenme güçlüğü performans belirleme formu öğrenme güçlüğü roblemi öğrenme güçlüğü projeleri öğrenme güçlüğü ram öğrenme güçlüğü raporu öğrenme güçlüğü raporu zararları öğrenme güçlüğü rehber öğretmen öğrenme güçlüğü risk faktörleri öğrenme güçlüğü sınıf içi destek seti öğrenme üçlüğü sınıflandırılması öğrenme güçlüğü tanı envanteri öğrenme güçlüğü tanı kriterleri öğrenme güçlüğü tanısı öğrenme güçlüğü testi uygulayıcı eğitimi kursu öğrenme güçlüğü vaka örnekleri öğrenme güçlüğü ve disleksi farkı öğrenme üçlüğü ve zihinsel yetersizlik arasındaki fark öğrenme güçlüğü vize soruları öğrenme güçlüğü yaklaşımları öğrenme güçlüğü yaşayan ünlüler öğrenme güçlüğü yüksek lisans öğrenme güçlüğü zeka geriliği öğrenme güçlüğü zeka sorunu udur öğrenme güçlüğü çalışmaları öğrenme güçlüğü çeşitleri nelerdir öğrenme güçlüğü çözümü öğrenme güçlüğü ölçeği öğrenme güçlüğü öğretim teknikleri öğrenme güçlüğü öğretmenlere öneriler öğrenme güçlüğüne neden olan aktörler öğrenme güçlüğüne neden olan hastalıklar üsküdar öğrenme güçlüğü üsküdar öğrenme özel öğrenme güçlüğü bep planı hayat bilgisi özel öğrenme güçlüğü bireysel gelişim raporu doldurulmuş 5. sınıf zel öğrenme güçlüğü bep matematik 5. sınıf özel öğrenme güçlüğü bep planı örneği 5. sınıf özel öğrenme güçlüğü bep türkçe 6 sınıf türkçe özel öğrenme güçlüğü bep 6. sınıf özel öğrenme güçlüğü bep matematik 6. sınıf özel öğrenme üçlüğü bep planı örneği 7. sınıf özel öğrenme güçlüğü bep matematik 7. sınıf özel öğrenme güçlüğü bep sosyal bilgiler 7. sınıf özel öğrenme güçlüğü bep türkçe 8. sınıf özel öğrenme güçlüğü bep 8. sınıf özel öğrenme güçlüğü bep atematik 8. sınıf özel öğrenme güçlüğü bep türkçe dsm 4 özel öğrenme güçlüğü özel öğrenme güçlüğü 1 sınıf bep planı özel öğrenme güçlüğü 2. sınıf bep özel öğrenme güçlüğü 3. sınıf bep planı özel öğrenme güçlüğü bep özel ğrenme güçlüğü bataryası uygulayıcı yetiştirme kursu özel öğrenme güçlüğü bep 5. sınıf özel öğrenme güçlüğü dil bozuklukları özel öğrenme güçlüğü erken belirtileri özel öğrenme güçlüğü eğitici eğitimi özel öğrenme güçlüğü eğitim ygulamaları kursu özel öğrenme güçlüğü formu özel öğrenme güçlüğü geçer mi özel öğrenme güçlüğü ile özgül öğrenme güçlüğü arasındaki fark özel öğrenme güçlüğü lgs özel öğrenme güçlüğü lise özel öğrenme güçlüğü matematik ğretimi özel öğrenme güçlüğü nedir belirtileri özel öğrenme güçlüğü ram özel öğrenme güçlüğü uzun dönemli amaçlar özel öğrenme güçlüğü zihinsel engel mi özel öğrenme güçlüğü çalışmaları özel öğrenme güçlüğü çeken öğrencilere kuma yazma öğretimi disleksi hastalığının belirtileri nelerdir disleksi uygulayıcı eğitimi 2 sınıf disleksi testi disleksi dereceleri disleksi einstein disleksi okuma alıştırmaları disleksi okuma hızlandırma einstein disleksi mi dsm 5 özel ğrenme güçlüğü dsm 5 özgül öğrenme güçlüğü okuma yazmayi ogrenme zorlugu çocuğumda öğrenme güçlüğü var öğrenme güçlüğü meb özgül öğrenme bozukluğu belirtileri özgül öğrenme güçlüğü nedir kısaca disleksi hastalık disleksi astalık nedir disleksi testi çocuklar için disleksi testi 6 yaş çocuğum disleksi öğrenme güçlüğü sebepleri okuma bozukluğu disleksi derin disleksi disleksi tanılama testi disleksi testi 7 yaş disleksi türleri nelerdir disleksi ve eşitleri disleksi çeşitleri nedir disleksinin türleri dısleksi nedir ilkokulda öğrenme güçlüğü matematik öğrenememe hastalığı matematik öğrenme güçlüğü belirtileri neden disleksi olunur okuma yazma öğrenme bozukluğu çocuklarda ğrenme geriliği özgün öğrenim güçlüğü öğrenme güçlüğü nasıl tespit edilir anlama guclugu disleksi icin hangi doktora gidilmeli disleksi için hangi bölüme gidilir öğrenme güçlüğü ile ilgili sorular 3 yaş disleksi testi özel öğrenme güçlüğü edir kısaca disleksi hastalığı ne albert einstein disleksi mi disleksi kadınlar kulübü ozgur ogrenme guclugu özgül öğrenme güçlüğü türleri disleksi değerlendirme testi öğrenim zorluğuöğrenme güçlüğü neden kaynaklanır 4 yaş cocugun isleksi belirtileri 4 yaş disleksi belirtileri bebeklerde anlama güçlüğü disleksi belirtileri 20 yaş disleksi hangi testle anlasilir disleksi ilaçları nelerdir disleksi testi 8 yaş disleksi üstün zeka dsm 5 disleksi fonolojik disleksi gelişimsel disleksi matematik öğrenme güçlüğü nedir matematik öğrenme zorluğu meb disleksi eğitimi varsa yoksa disleksi öğrenme güçlüğü destek eğitim programı öğrenme güçlüğü olan öğrenciler için neler yapilabilir öğrenme güçlüğü tanılama disleksi belirtileri 10 yaş disleksi saat testi disleksi ve üstün zeka disleksili çocuğa yaklaşımöğrenme güçlüğü tanılama süreci öğrenme güçlüğü tanısı nasıl konuluröğrenme güçlüğü ders içeriğidisleksi 4 yaş belirtileridisleksi dsm 5disleksinin en belirgin özellikleriöğrenme güçlüğü çeken öğrenciler için neler yapilabiliröğrenme güçlüğü için öğrenme stratejileriğrenme bozukluğu türleridislekside kullanılan yöntemlerdisleksi belirtileri 11 yaşdisleksi mebyetişkinlerde isleksi için hangi doktora gidilirdisleksidernegidisem disleksiözgül öğrenme güçlüğü olan çocuklarokuma yazma geriliğiyetişkinler için disleksi testidil öğrenme güçlüğüdehb ve disleksi arasındaki farkçoçuklarda algılama bozukluğudehb ve leksidisleksi hastalığı hangi doktordisleksi ve parlak zekaçoçuklarda öğrenme güçlüğüdisleksi bozukluğu testi1. sınıf özel öğrenme güçlüğü bep planı örneğiözel öğrenme güçlüğü 3özel öğrenme güçlüğü bep 3. sınıfözel öğrenme güçlüğü eğerlendirmeözel öğrenme güçlüğü hangi ülkede ortaya çıkmıştırözel öğrenme güçlüğünün ilk defa ortaya çıktığı ülkedisleksi 4 yaşdisleksi belirleme testidisleksi hastalığı ve tedavisidisleksi olan yetişkinlerözel öğrenme güçlüğü olan ocukların eğitimleriöğrenme güçlüğü gösteren çocuklaröğrenme güçlüğü tanımtılls eğitimidikkat eksikliği ve disleksi arasındaki farkalgılama güçlüğü nediralgılama zorluğuaynştayn disleksidisleksi hakkındadisleksi hangi doktora gidilirdisleksi hastalıgı nedirdisleksi kaça ayrılırdisleksi okuma yazma çalışmalarıdisleksi tedavisi hangi doktordislekside kullanılan ilaçlaredison disleksiergenlerde disleksimatematik disleksi nedirokuma yazma güçlükleriokumayı ğrenmede zorluktılls öğrenme güçlüğü testiyazma bozukluğu nediryazma güçlüğü belirtileriyetişkinde disleksiözel öğrenme güçlüğü türleri nelerdiröğrenim güçlüğü çeken öğrencileröğrenme güçlükleri nediröğrenme güçlüğü erken elirtileriöğrenme güçlüğü çeken bireyleröğrenme güçlüğü çeken öğrencilere matematik öğretimiöğrenme zorluğu belirtileriüstün zekalı disleksiüstün zekalılarda öğrenme güçlüğüagatha christie disleksibirincil disleksidisleksi doğuştan mıdisleksi evde tedavisidisleksi ile ilgili resimlerdisleksi tanisihaydi disleksiher çoçuk özeldir disleksinar disleksioytun erbaş disleksirefika birgül disleksitübitak disleksi eğitici eğitimidikkat dağınıklığı hafif düzeyde öğrenme üçlüğü bep planı4. sınıf özel öğrenme güçlüğü destek eğitim hafif düzeyde öğrenme güçlüğü Türkçe bep planı bir öğrenme güçlüğü bulmaca hafif öğrenme güçlüğü hangisi öğrenme değildir öğrenme gucluguokuma ve öğrenme üçlüğü Türkiye’de öğrenme güçlüğü unutkanlık öğrenme güçlüğü yoğunlaşma bozukluğu Üsküdar öğrenme güçlüğü öğrenme güçlüğü uygun etkinlikler özgül öğrenme güçlüğü nörolojik mi öğrenme güçlükleri kitap öğrenme güçlükleri eşitleri öğrenme güçlüğü akademik öğrenme güçlüğü alt tipleri öğrenme güçlüğü ayırıcı tanı öğrenme güçlüğü be öğrenme güçlüğü bir öğrenme güçlüğü ders notları öğrenme güçlüğü ders planı öğrenme güçlüğü değil öğrenme güçlüğü dm 5öğrenme güçlüğü düzelir mi öğrenme güçlüğü envanteri öğrenme güçlüğü erken belirtileri tarama ölçeği öğrenme güçlüğü etkinlik öğrenme güçlüğü eğitim programı öğrenme güçlüğü eğitsel tanılama öğrenme güçlüğü farkındalık öğrenme üçlüğü form öğrenme güçlüğü Google akademik öğrenme güçlüğü gözlenenler öğrenme güçlüğü haftası öğrenme güçlüğü ile ilgili sözler öğrenme güçlüğü ile ilgili vaka örnekleri öğrenme güçlüğü ile zihinsel yetersizlik arasındaki fark öğrenme üçlüğü için kullanılan ilaçlar öğrenme güçlüğü kapsama ölçütü öğrenme güçlüğü kaynaştırma öğrenme güçlüğü kazanımları öğrenme güçlüğü müdahale yöntemleri öğrenme güçlüğü ne değildir öğrenme güçlüğü olan bir grup hastanın Wise-r rotillerinin incelenmesi öğrenme güçlüğü olan bir öğrenci nasıl kazaniliröğrenme güçlüğü olan bireyler için destek eğitim programı öğrenme güçlüğü olan öğrenciler ve eğitimleri öğrenme güçlüğü pdröğrenme güçlüğü psikolojik danışma öğrenme güçlüğü seti rüya Özmen öğrenme güçlüğü sonradan olur mu öğrenme güçlüğü tanısını kim koyar öğrenme güçlüğü tez öğrenme güçlüğü uygulamaları öğrenme güçlüğü vaka örneği öğrenme güçlüğü ve özel yetenek egem öğrenme güçlüğü yaygınlık oranı öğrenme güçlüğü yaygınlığı öğrenme güçlüğü yaşayan bireylerin özellikleri öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerin eğitiminde bir eylem araştırması öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerin özellikleri öğrenme güçlüğü zeka puanı öğrenme güçlüğü çeken bir öğrenciler için neler yapılabilir öğrenme güçlüğü çıkmış sorular öğrenme güçlüğü öneriler öğrenme güçlüğü özgül öğrenme güçlüğüne neden olan çevresel faktörler öğrenme güçlüğünü nasıl yeneriz öğrenme kabiliyeti ğ harfinin öğretimi öğrenme güçlüğü
Bu yazımda okuma yazma öğretme ya da öğretim süreci ile ilgili çok detaylı bir rehber hazırladım. Umarım tüm öğretmen adaylarına ya da velilere katkısı ve faydası olur. Okuma yazma öğretim yöntemleri ve teknikleri Ses Temelli Öğretim ile Okuma Yazma Öğretme Ülkemizde 2005’ten önce cümle ve hece yöntemi kullanılıyordu. 1997’den önce doğan nesil şimdiki okuma yazma öğretme sürecinden farklı bir yöntemle öğrendiler. Bende bunlardan biriyim. Ama yazımızın temel amacı güncel “Ses Temelli Okuma Yazma Öğretimi”. Bu sebeple rehberimiz buna yönelik olacak. 2005–2006 öğretim yılından itibaren ses temelli cümle yöntemine geçilmiştir. Okuma yazma öğretim yöntemleri ve teknikleri Ses Temelli Öğretim Yöntemi 2005-2006 yılından itibaren “Ses Temelli Okuma-Yazma Öğretimine geçilmiştir. Bu yöntemde öğrencilere önce sesler öğretilir. Ses ile harf kavramı birbirinden ayrılmıştır. Esas olan seslerdir. Çoğu veli ses ile harfi aynı şey sandığı için okuma-yazma öğretme sürecinde çocuklara yanlış öğretim yapmaktadır. Ses ağzımızdan tek seferde çıkar. Örneğin “s” harf olarak se diye okunurken “s” ses olarak sadece “ssss” diye okunur. Bu artık karıştırılmayan bir konu. Ses Temelli Okuma Yazma Öğretiminde temel amaç öğrencilerin zorlanmadan ve hızlı okumayı ve yazmayı sökmesidir. Sesler Gruplara ayrılmıştır. İlk-okuma ve yazmaya öğrencilerin anlayabileceği kısa cümlelerle başlamalıdır. Zamanla bu cümleler kelimelere, kelimeler hecelere bölünmelidir. Daha sonra heceler içindeki harflerin sesleri sezdirilmeye çalışılmalıdır. Bu çözümlemeler sonunda elde edilen kelime, hece ve sezilen harflerle yeni cümle ve kelimeler kurulmalıdır. Cümlelerin, kelimelerin ve hecelerin bölünmesini kolaylaştırmak için öğretmen aynı kelimeleri içine alan cümlelerden, içinde aynı heceler bulunan kelimelerden yaralanmalıdır. Üzerinde durulan cümle ve kelimeleri öyküler, masallar, tekerlemeler içinde kullandırmaya önem vermeli ve ilk okuma ve yazma konularının öğrencilerin dikkatini çekecek nitelikte olması sağlanmalıdır.” Vural 2000, 48. “İlk-okuma ve yazmaya başlarken programın çizdiği yazı esaslarına uygun olarak büyük ve küçük harfler birlikte öğretilmelidir. Harflerin biçimlerine ve yazılıp yönlerine satırda kapladıkları yerlere, büyük harflerin küçük harflerle ilişkilerine, oranlarına gerektikçe öğrencilerin dikkatleri çekilmelidir. Özellikle harflerin doğru ve örneklere uygun yazılması sağlanmalıdır.” “Bu programda ilk okuma yazma öğretiminde Ses Temelli Cümle Yönteminin uygulanması benimsenmiştir. Ses temelli cümle yönteminde, ilk okuma yazma öğretimine seslerle başlanmaktadır. Anlamlı bütün oluşturacak birkaç ses verildikten sonra seslerden hecelere, kelimelere ve cümlelere ulaşılmaktadır. İlk okuma yazma öğretimi, kısa sürede cümlelere ulaşacak şekilde düzenlenmektedir. İlk okuma yazma öğretimi boyunca okuma ve yazma birlikte sürdürülmektedir. Okunan her öge yazılmakta; yazılanlar da okunmaktadır. Yazı öğretiminde, öğrencilerin gelişimine uygun olan bitişik eğik yazı harfleri kullanılmaktadır. Bu yöntemin özellikleri, ilkeleri, aşamaları ve bitişik eğik yazıya ilişkin bilgiler aşağıda verilmektedir Ses Temelli Cümle Yönteminin özellikleri * Ses Temelli Cümle Yönteminde ilk okuma yazma öğretimi, dinleme, konuşma becerilerinden kopuk sadece okuma-yazma becerilerini geliştirme olarak değil Türkçe öğretiminin beş öğrenme alanı ile birlikte yürütülmektedir. * İlk okuma yazma öğretimine seslerle başlanması, seslerin birleştirilmesi ile anlamlı heceler, kelimeler oluşturulması ve cümlelere ulaşılması öğrencinin bilgileri yapılandırmasını kolaylaştırmaktadır. Bu yönüyle Ses Temelli Cümle Yöntemi, yapılandırıcı öğrenme yaklaşımına uygun bir yöntemdir. * Türkçede her harf bir sesi karşıladığından bu yöntem Türkçenin ses yapısına uygundur. *Bu yöntem öğrencilerin duyduğu ve çıkardığı seslerin bilincine varmasını sağlamaktadır. Böylece öğrencilerin dil gelişimine doğru telâffuz, akıcılık, sesleri ayırt etme vb. katkıda bulunmaktadır. * Öğrencilerin bütün sesleri öğrenmesi, yazma sürecinde kelimeleri doğru yazmalarını sağlamaktadır. * Öğrenci yazı ile konuşma arasındaki benzerlikleri görmekte, yazının harflerin birleştirilmesiyle; konuşmanın ise seslerin birleşmesiyle yapıldığını anlamaktadır. * Öğrencilerin sözlü dilden yazılı dile geçmesini kolaylaştırmaktadır. * Bu yöntem ilk okuma yazmayı öğrenme sürecinde öğrencilerin bireysel, zihinsel ve sosyal gelişimlerine katkı sağlamaktadır” MEB 2005, 254. Ses Temelli Okuma Yazma Öğretiminde Ses Grupları Ses grupları öğrencilerin ihtiyacına yönelik 200’ten bu yana 3 kez değişikliği uğramıştır. Şu an güncel ses grupları şu şekildedir; Ses grubu ELAKİN. Ses grubu OMUTÜY. Ses grubu ÖRIDSB. Ses grubu ZÇGŞCP. Ses grubu HVĞFJ. Okuma Yazma Öğretme Süreci Bu başlıkta okuma-yazma sürecini detaylı bir şekilde ele alacağız. Sesin Hissettirilmesi Bu yöntemle okuma yazma öğretirken ilk ses olan “e” sesinden başlanır. Öğrencinin “e” sesini hissetmesi sağlanır. Bunun için e sesi ile ilgili ninniler dinlettirilir. Örneğin “e bebeğim e e ee” ninnisi çocuğun “e” sesini hissetmesi için kullanılan ninnilerden biridir. Aynı şekilde şarkılar ile de sesler hissettirilebilir. Seslerin hissettirilmesi demek çocuğun o sesi öğrenmesi demek değildir. Sadece çocuğun kulağıyla o sesi diğer seslerden ayırt etmesi sağlanır. Ses Hissettirme Aşaması bittikten sonra öğrencilere ses tanıtılır. Günümüzde sesi tanıtmak için çeşitli materyaller vardır. En çok kullanılan video olarak ya da sunu olarak sesin çocuğa gösterilmesidir. Öğretmenlerde sınıfta öğrencilere sunmak için çeşitli materyaller tasarlarlar. Örneğin son günlerde bayan öğretmenlerimiz “e” sesi şeklinde kurabiyeler yapıp okuma-yazma sürecini eğlenceli hale getirmektedir. Sesi Okuma ve Yazma Öğrenci sesi hissedip tanıdıktan sonra yazma sürecine geçilir. “e” sesini önce noktalı çizgiler olan çalışmalardan üstünden geçerler. Ardından kendilerinden e sesini çizgili kılavuz deftere yazmaları beklenir. Bu süreçte öğretmenler sınıfta tüm çocuklara tek tek yardım eder. Sesi deftere yazmak çok önemlidir. Çünkü harflerin yazımı sayesinde öğrenciler o sesi öğrenirler ve yazabilirler. En az bir sayfa öğretilen sesleri defterlerine yazmaları gerekmektedir. İlk ses olan “e” sesinden sonra diğer bir ses “l” sesidir. Yazımızdaki süreçleri “l” sesine de uyguladıktan sonra sıra “hecelere” gelir. Hece Oluşturma “e” ve “l” sesini öğrenen öğrenciler bu iki sesle oluşturulabilecek heceleri oluştururlar. *el *le *e-le gibi… Sesler yavaş yavaş öğrenildikçe hece sayısı artar ve hecelerden cümle oluşturmaya başlanır. Hece öğretiminde bazı eğitimciler hece tablosunun faydalı olduğunu bazıları ise yarar sağlamadığını söyler. Ama yapılması beklenen şey hecelerden kelime oluştururken anlamlı kelimeler oluşturulmasıdır. Şunu belirtmeden geçmek istemiyorum. Heceler Açık ve Kapalı heceler olmak üzere ikiye ayrılıyor. Açık Hece Bir hece sesli harfle biterse böyle hecelere açık hece, sessiz harfle biterse kapalı hece denir. Başka bir tanımla açık hece; tek bir sesli harften meydana gelen veya sesli harfle biten hecelere denir. Çocukların en zorlandığı heceler açık hecelerdir. Örneğin öğrenci el hecesini hemen anlayabilirken le hecesini anlaması zor olabiliyor. Bu durumda bol bol tekrar yapılmalı. Şarkılarla çocuğun mantığı kavranması sağlanmalıdır. Hecelerden Kelime Oluşturma Örneğin 1. Grup sesleri çocukların öğrendiğini varsayalım. 1. Grup sesler E,L,A,K,İ,N. “ka” hecesi ile “le” hecesi birleştirilip “kale” kelimesi oluşturulur. İlk grupta oluşturulabilecek kelime sayısı bir hayli fazladır. Zaten sesler bu yüzden gruplara ayrılmıştır. Bir diğer örnek e-la –> ela la-le–> lale la-le-li–>laleli ka-le–>kale ka-le-li>kaleli Kelimelerden Cümle Oluşturma Yukarıda verilen kelimelerin öğrendiğini farz edersek bu kelimelerle ilgili kelimeler oluşturmaya başlayabiliriz. Ela kale al. Ela Lale al. gibi anlamlı ve çocukları zorlamayan cümlelerle başlanmalı ve bu cümleler bol bol okunup tekrar edilmelidir. Oluşturulan cümlelerin uzun olmamasına dikkat edilmelidir. Okuma-Yazma Öğrenemeyen Çocuğa Nasıl Öğretilir? Ses Temelli Okuma Yazma Öğretiminde öğrencilerin yüzde 95’i okuma yazmayı 1. sınıfta öğrenebilmektedir. Öncelikle okuma yazmayı öğrenemeyen çocuğun öğrenme güçlüğü var mı incelenmeli gerekirse Rehberlik ve Araştırma Merkezine yönlendirilmelidir. Eğer çocukta öğrenme güçlüğü yoksa yapılabilecek en güzel şey sabırla öğretmeye devam etmektir. Harfleri hızlı bir şekilde vermektense bir harfi anlayım kavraması için ona yeterince süre verilmelidir. Bir sesi tam olarak kavradığından emin değilsek diğer sese geçmemeliyiz. Bu şekilde evet geç öğrenebilir ama en en fazla 2 . sınıfta arkadaşlarına yetişmiş olur. Bunun için tabi ki çocuğa destek olmalı evde en az 1 saatimizi çocuğa ayırmalı bol bol okumasını çalışmasını sağlamalıyız. Okulda da eğer imkan varsa öğretmen bireysel olarak ilgilenmelidir. Kalabalık sınıflarda bu pek mümkün olmuyor. Etiketler Okuma yazma öğretim yöntemleri ve teknikleri Çocuğumun öğretmeni hiç ilgilenmiyor diye düşünüyorsanız şu yazımıza göz atabilirsiniz.
ÖZGÜL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ Özgül öğrenme güçlüğü öğrenmeyle ilgili bir sorun olarak algılanmakla ve tanıtılmakla birlikte; gördüğümüz, duyduğumuz ya da dokunduğumuz, tanımaya çalıştığımız şeylerin algılanmasıyla ilgili ya da işlenmesiyle ilgili bir sorun olarak yaşanmaktadır. Beyindeki bazı farklılıklar nedeniyle öğrenme süreçlerinin bir ya da birkaçında sapmalar olması durumunda ortaya çıkar. Her özgül öğrenme güçlüğü gösteren çocuk birbirinden öğrenme güçlüğü zeka sorunu değildir. Tanı konulması için duyusal organlarda organik bir bozukluğun olmaması gerekmektedir. Ondokuzuncu yüzyılda disleksi daha çok bilinen bir kavramdı. Disleksinin sözlük karşılığı okuma güçlüğüdür. Özgül öğrenme güçlüğü okuma\yazma\aritmetik güçlüğü olarak da geçebilir. Sıklığı %1-%30 arasında değişir, erkeklerde daha sık görülür. Nedenleri kesin olarak bilinmemektedir. Olası nedenlerinin genetik, kalıtsal etmenler , beyindeki yapısal işlev farkları olduğundan bahsedilmektedir. Özgül öğrenme güçlüğü olan çocukların anne-babalarında da özgül öğrenme güçlüğü görülmektedir. Beynin her iki yanındaki işitsel alan, normal kişilerde solda daha büyüktür, disleksiklerde her ikisi de eşit ya da sağdaki daha büyüktür. Özgül öğrenme güçlüğü olanlarda ses-harf ; ilişkisinin bozuk olduğu söylenmektedir. Örneğin; kişi “;c”; sesini görmekte ama nasıl olduğunu hatırlayamamaktadır. Beyindeki dil ve görsel algı alanlarında daha az aktivasyonun olduğu söylenmektedir. Öğrenme; öğrenilen materyali akılda tutmak, birbiriyle ilişkilendirmek ve yeri geldiğinde kullanmaktır. Öğrenme sorunları 0-6 yaş grubunda da gözlenebilir ama okula başlayınca anlamlandırılabilir. Öğretmenler bu çocukların yeterli zekada olduklarını, ilgi alanlarının da olduğunu ama öğreniyor göründükleri şeyleri öğrenemediklerini ifade etmektedirler. Özgül öğrenme güçlüğü olan çocuklar doğru heceleme yapamamaktadırlar. Fişleri kopyalarken bile b-d-p harflerini ters yazmaktadırlar. Aileler özgül öğrenme güçlüğü olan çocuklarıyla ilgili yakınmalarını “;evde çalıştırıyoruz, tekrar ettiriyoruz, öğreniyor ama okulda aynı şeyi yapamıyor”; şeklinde ifade etmektedirler. 1917’;de Hinsselwood özgül öğrenme güçlüğünü “;doğuştan kelime körlüğü”; olarak tanımlanmıştır. Konjenital bir sorun olduğunu söylemiş ve genetik geçişli olduğunu tanımlamıştır. Daha sonra 1941’;de Strauss ve Warner, minimal beyin disfonksiyonu terimini kullanmış ve yeterli entelektüel düzeye sahip oldukları halde, okuma güçlüğü nedeniyle okulda başarılı olamayan vakalara işaret etmiştir. Bugünkü tanıma en yakın şekliyle ilk kez 1942’;de Kirk tarafından Learning Disabilty terimi kullanılmıştır. Bu tanımda öğrenme bozukluğu serebral, duygusal ; ya da davranışsal bozukluktan kaynaklanan dili kazanma, konuşma, okuma-yazma, aritmetik becerilerin bir ya da birden çoğunun gelişiminde gecikme, bozukluk ya da geriliktir. Bu durum zeka geriliği, duyusal kusurlar ve kültürel faktörlerden bağımsız olarak gelişmektedir. Bateman 1965’;te özgül öğrenme güçlüğü olan çocukları, “;öğrenme sürecindeki temel bozukluklara bağlı olarak ortaya çıkan ve zihinsel potansiyelinden beklenen başarı ile o andaki okul başarısı arasında anlamlı farklılık bulunan çocuklar”; olarak tanımlanmış ve merkezi sinir sisteminin fonksiyon bozukluğu üzerinde durmuştur. Özgül öğrenme güçlüğü genel bir terimdir. Hammill, 1982-1989 yılları arasında 28 temel kitabı incelemiş ve ortak noktaları çıkarmıştır. 1 Başarısızlık 2 Sinir sistemi fonksiyon bozuklukları 3. Psikolojik süreçler 4. Yaş her yaşta görülebilir 5. Konuşma dili sorunları 6. Akademik sorunlar 7. Kavramsal sorunlar 8. Diğer sorunlar 9. Çok boyutlu özürDisleksi Okuma sorunları Disgrafi Yazma sorunlarıDiskalkuli Matematik sorunlarıDaha sonraları bu sorunları içeren bozukluk Learning Desorder olarak tanımlanmıştır. DSM III-R’;da Akademik Beceri Bozukluğu görme, işitme, nörolojik bir hastalığa baplı olmaması gerekiyor adıyla yer almıştır. Özgül öğrenme güçlüğü bilginin kazanılması ve işlenmesinde ortaya çıkan bir sorundur. Bilgi İşlem Modeli Information Processing Silver 1989-19961. Girdi Input Göz, kulak, deri gibi periferik organlardan alınan işlenmemiş uyaranlardır. Bu uyaranlar nöronlar kanalıyla beyne ulaşırlar ve girdilerin algılanması beyinde gerçekleşir. Farkına varma ve algılama için, uyaranların beyindeki ilgili alanlara alınması sürecidir. Özgül öğrenme güçlüğü olan çocuklarda bu uyaranların algılanmasında bir sorun vardır. Uyaranların algılanması derken görsel algı bozukluklarından, işitsel algı bozukluklarından ve dokusal algı bozukluklarından söz edilmektedir. Görsel Algı Bozuklukları Şekil-pozisyon algısındaki bozukluk , şekil-zemin algısındaki bozukluk ya da uzaklık-derinlik-boyut algısındaki bozukluktur. Şekil-Pozisyon algısındaki bozukluk Özgül öğrenme güçlüğü olan çocuk gördüğü şeyin şekil ve pozisyonunu algılamada güçlük çekebilmektedir. Harfleri ters ya da dönmüş olarak algılayabilmektedir. Örneğin; b-p, 3-5, 6-9, p-b gibi harf ve rakamları ters çevirebilir. Sözcükleri ters çevirebilir, koç-çok, ev-ve gibi. Bu güçlükler çocuk okula başladığında fark edilir. Okul öncesinde şekil-pozisyon algılama olgunluğu henüz yerleşmemiş olabilir. Okula başladıklarında o olgunluğa ulaşmış sayılırlar. Birinci sınıf acemilik dönemidir. Ancak ikinci sınıfın birinci döneminden itibaren bu sorunların görülmemesi gerekir. Şekil-Zemin algısındaki bozukluk Bu problem, bir bütünün önemli olan bir parçasına odaklaşmada zorluklara neden olur. Okuma, bu beceri ile ilgilidir. Çünkü okuma söz dizilerine odaklaşmayı, soldan sağa ve satır satır izlemeyi gerektirir. Bu alanda sorunu olan çocuklar okumada satır atlama, satır tekrarlama, sözcük atlama türünden hatalar yaparlar. Uzaklık-derinlik-boyut algılamada bozukluk Çocuk derinliği kestiremediği için eşyalara çarpar, sandalyeden düşer. Açık alanda oynarken mekanda pozisyonlarını algılamada, sağ-sol ayırt etmede güçlük çeker. Top yakalamak, ip atlamak, yap-boz yerleştirmek, çekiç kullanmak uzaklık-derinlik-boyut algılamada sorun yaşayan çocuklar için daha güç işlerdir. İşitsel Algı Bozuklukları ;Özgül öğrenme güçlüğü olan çocuk duyulan sesleri yanlış algılayabilir. Benzer sesler arasındaki farkı ayırt etmeye bağlı güçlüğü olan çocuklar, sesleri birbirine karıştırabilirler. Örneğin; soba yerine sopa, kova yerine kafa, bavul yerine davul gibi. İşitsel Figür – Zemin ayırt etme güçlüğü Aynı anda işitilen farklı seslerden birine odaklanma güçlüğü olarak tarif edilen bu sorunda, çocuk farklı seslerin figür-zemin ayırımını yapmakta güçlük çekebilir. Örneğin; TV seyrederken kendisine seslenince bakmaz, işitmiyormuş gibi görünürler. Yine TV seyrederken duydukları kapı ya da telefon sesinin bulundukları mekandan mı yoksa TV’;den mi geldiğini ayıt edemezler. İşitsel algıda kopukluk auditory lag olduğunda, ardarda söylenen mesajların bir kısmını kaçırabilirler, algılayamazlar. Örneğin; özgül öğrenme güçlüğü olan çocuğa “;odana git, arkadaşına telefon edip ödevlerini al ve kitaplarınla birlikte buraya gel”; denildiğinde bu mesajın bir kısmını duyar yerine getirir, diğerlerini duymayabilir. Uzun komutlar verildiğinde bir kısmını yapamayabilir. Dokunsal Algı Bozuklukları ; Dokunsal algı sorunu olan çocuklar gözleri kapalıyken dokunma duyusu yardımıyla nesneleri tanımlayamaz. Örneğin; eline verilen oyuncağın ne olduğunu anlayamaz, avucuna yazılan sayı ve yazıyı tanımlamakta güçlük çeker. ; 2. Bütünleme Beyne giden bilgi kaydedilince anlaşılması gerekir. Bunun için 3 aşama tanımlanmaktadır. Sıraya koyma, soyutlama ve organizasyon. Bu aşamalardan geçen bilgi bütünleşir. Özgül öğrenme güçlüğü olan çocuklarda bu aşamaların birinde ya da tümünde sorunlar söz konusudur. Sıraya koyma bozukluğu olan çocuktan dinlediği hikayeyi anlatması istendiğinde başını sonunu karıştırır. Cumadan sonraki gün sorulduğunda bilemez, Pazartesiden itibaren sayarak bulabilir. 3×9 sorulduğunda söyleyemez. Soyutlama sorunu, özgül öğrenme güçlüğü olan çocuklarda sıklıkla gözlenmez. Çünkü soyutlama temel zihinsel bir işlemdir. Bu alandaki sorunlar daha çok mental retardasyon zeka geriliği ile karakterizedir. Organizasyon sorunu Bu safha daha önce edinilen bilgilerle yeni kazanılan bilgilerin bağlantılarının oluşturularak gruplanmasını ve organizasyonunu kapsar. Ödevlerin unutulması, zamanın iyi kullanılamaması, defterin, odanın, masanın düzensizlikleri organizasyon bozukluğuna işaret etmektedir. 3. Bellek-Depolama Gelen bilgi beyinde kaydedilir, anlaşılır, yorumlanır ve daha sonra kullanılmak üzere bellekte depolanır. Özgül öğrenme güçlüğünde daha çok kısa süreli bellek bozukluğu görülür. Uzun süreli bellek bozukluğu daha çok mental retardasyonun karakteristiğidir. Kısa süreli işitsel-görsel bellek bozuklukları genellikle birlikte ortaya çıkar. Örneğin çok iyi çalıştığı halde okula gidince başarısız olmak, çarpım tablosunu öğrenememek bu alandaki güçlükleri ifade eder. WISC-R’;da Genel Bilgi alt testinde ;sınıfına uygun soruları bilemeyebilir. ; 4. Çıktı Öğrenilen bilgiler sözcüklerle dille ya da kas faaliyetleri ile yazma-çizme, jest ve mimikler ifade edilirler. Özgül öğrenme güçlüğü olan çocuklar bu alanlarda güçlük yaşarlar. Dil alanında; kendini ifadede kendiliğinden konuşma başlatmada, soru yöneltildiğinde uygun yanıtı verebilmede güçlükleri vardır. Özgül öğrenme güçlüğü olan çocuklarda anne babayı ve öğretmeni şaşırtan şey; soru sorulduğunda bloke olan çocuğun spontan konuşmaya başladıktan sonra gayet akıcı bir şekilde düşüncesini ifade edebilmesidir. Motor beceri alanında; büyük kas gruplarının organize olarak çalışamamasına bağlı olarak yüzme, bisiklete binme, atlama, topa vurma gibi kaba motor becerilerde sorun yaşarlar. Sakarlık sık rastlanan belirtilerdir. İnce motor beceri sorunları da gözlenir. Düğme ilikleme, makas kullanma, çatal-kaşık kullanma, kalem tutma, resim yapma becerilerinde zorlanırlar. Yazı problemleri mevcuttur, ya hızlı ve bozuk yazarlar ya da çok yavaş öğrenme güçlüğünde ses ve konuşma bozukluklarıyla ilgili görüş ve yaklaşımlar da getirmişler. Disleksiklerin 3 grupta incelenmesi gerektiği söylenmektedir. 1. Disfonetik Disleksi İşitsel kavrama ve ayırt etme becerileri zayıftır. Fonetik bozukluğu olan çocuklar bu grupta yer alırlar. Dil ve sözlü ifade alanında güçlük çekmektedirler. Sözcüklerin fonetik ayrımını yapamazlar. Fonolojik model disleksinin klinik görünümü ve nörologların beynin fonksiyonu ve organizasyonu ile ilgili bulgularıyla tutarlı görünmektedir. Linguistler dil sistemini, her bir dilin belirli bir yönüyle ilgili olan bileşenlerin aşamalı olarak dizilişi şeklinde ifade etmektedirler. Bu dizilişin en alt basamağı dilin içerdiği ayırt edici ses parçacıkları yani fonemlerdir. Kelimelerin tanınması, anlaşılması ve bellekte depolanması ya da gramer açısından incelenmesi için beynin fonolojik modülü tarafından fonetik birimlere ayrılması gerekmektedir. Bu süreç konuşma dilinde otomatik olarak gerçekleşmektedir. Liberman’;a göre konuşma doğal, okuma bir buluş olduğundan bilinç düzeyinde öğrenilmesi gerekir. Okumada birey görsel, simgesel yazıyı dille ilgili kavramlara çevirir, harfleri seslere dönüştürür. Ayrıca bu seslerin yazıda dizilişini de anlaması gerekir. Dizilişi anlayamazsa sesleri farklı sıralayabilir, heceleri karıştırabilir. Okuma bozukluğu olan çocuklarda yazının anlaşılmasını engeller. 2. Disidetik Disleksi Bu tipteki çocuklar zihinde canlandırma yetenekleri bozuk olduğu için harflerin, sembollerin görsel-mekansal analizini ve ayrımlaştırmayı yapamazlar. Bu nedenle harflerin sırasını karıştırır, ters çevirir, günleri, ayları sırayla söylemede zorlanırlar. 3. Karma Tip Her iki gruptaki özellikleri bir sınıflama ise; 1. İşitsel-Konuşma Dil Grubu Sözel alanda güçlük çeken çocuklardan oluşur. Sorulara yanıt vermeleri, isimlendirmeleri, tanımlamaları zorlukla yaparlar. 2. Görsel-Uzamsal Grup Bunlar daha çok görsel ve uzaysal algıya ilişkin sorun öğrenme güçlüğünü hemisfer fonksiyonlarına göre de ayırt etmişlerdir Bakker Sol Hemisfer Fonksiyon Bozukluğu Okuma güçlükleri bu grupta değerlendirilir. Yavaş okuma ya da hızlı okuyup harf atlama, değiştirme, ekleme türünden hatalar yaparlar. Sağ Hemisfer Fonksiyon Bozukluğu Sağ hemisfer fonksiyonlarına bağlı görsel algı kusurları olan çocuklardaki okuma güçlüklerini ifade eder. Okumaları yavaştır. Eksik bırakma ve tekrarlama hataları yaparlar. Özgül Öğrenme Güçlüğünün Belirtileri Özgül öğrenme güçlüğü olan çocuklarda, gördüğü şeyi yanlış algılama, uzaklığı ve derinliği algılamada, mekanı algılamada, sağ-sol ayırt etmede sorunlar dikkati çeker. Top oynarken, ip atlarken, yazı yazarken, saçını tararken sanki beceriksizmiş gibi görünen sorunlar yaşar. Konuşurken sesleri, yazarken harfleri karıştırır. Karışık bir çekmecede aradığı şeyi bulamaz. Gürültülü ortamlarda sesleri ayırt edemez. Sıraya koymada, organize etmede sorunları vardır. Öyküleri duyduğu gibi anlatamaz, başını, ortasını, sonunu karıştırır. Saati, çarpım tablosunu öğrenmede güçlüğü olur. Soru sorulduğunda yanıtlamada, kendiliğinden konuşmaya başlamada, yürüme, koşma, yazmada sorunlar olur. Bu sorunlarla giderek artan sıklıklarla boğuşmaya çalışırken sosyal ve duygusal sorunlar ortaya çıkar . Motivasyonunu olumsuz etkiler. Başarısızlık duygusu devamlı deneyimlendiğinde kendine güveni sarsılır. Tırnak yeme, enürezis, enkoprezis, arkadaş ilişkilerinde uyum sorunları başlayabilir. Bazen de akademik başarısızlıklarını örtmek için olduklarından farklı davranırlar; şamatacı, dersi kaynatmaya çalışan, dikkati çeken bir çocuk olabilirler. Aileler ders çalışmakta isteksiz olduğu, sınıfın dikkatini dağıttığı, giderek içine kapandığı yakınmalarıyla başvururlar. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite eşlik edebilir, biri diğerinden daha ağır olabilir. Okul öncesi dönemde; koordinasyonu kötü sakar yürüyüş, konuşması ağır, aşırı duygusallık, öfke, huzursuzluk, içgüdüleri kontrol etmede güçlük, kavramları öğrenmede güçlük, ilişkileri kavramada güçlük, ip uçlarını değerlendirmede yavaşlık görülebilir. Kendiliğinden konuşur ama soru sorulduğunda yanıt vermede güçlüğü olur. Bu sorunların giderek artması ve üst üste binmesi durumunda dikkat etmek gerekir. Tedavi edilmezse; çocuk kısır bir döngüye girer. Sınavlarda başarısız oldukça daha çok çalışır ama yine de başarılı olamaz. Anne ve baba endişelenerek çocuğu sıkı ve uzun çalışması için uyarırlar. Çocuk evde öğrendiklerini okulda hatırlayamaz. Aile çocuğu suçlayıp cezalandırır. Çocuk tükenir. Motivasyon kaybı olur. Başarısızlığı kendi hatası olarak görür. Hırçın ya da saldırgan olur ya da içe kapanır. Özgül öğrenme güçlüğü tanısı için akademik başarı testine ihtiyaç var. Ama Türkiye’;de böyle bir test mevcut değildir. Çocuğun okuma hızı, okuduğunu anlaması, sözlü\kopya yazı yazması, hataları ve hata sıklığı, imla kuralları ve matematik becerileri ölçülür. Yazım hataları; harf atlama, sözcük atlama, hece atlama, ters yazma, harf karıştırma, birleşik yazma, sözcük ekleme, yanlış yazma sözcüklerin anlamlarını bozma, imla hataları, yavaş yazma gibi sorunlar olup olmadığına eksikliği olan çocuk okuma\yazma hatası yaptığında uyarıldığında hatasını düzeltir ama özgül öğrenme güçlüğü olan çocuk hatasını düzeltse bile o hatayı çok sık engellemek yerine neyi, ne zaman, nasıl, ne kadar kolay yapabileceğini öğretmek gerekir, özellikle okul öncesi dönemde. ; Aileden çocukla ilgili bilgi alıyoruz. Akademik başarısı, oryantasyonu, organizasyonu, ders çalışma alışkanlıkları, dokunsal algısı, ince-kaba motor becerileri gibi. ; DEHB’; nda da özgül öğrenme güçlüğü görülebilir ama ikisi iki ayrı alandaki güçlüğü tarif eden bozukluklardır ve ayırt edici özellikleri vardır. DEHB belirtileri gösteren çocukta her alandaki işlev bu bozukluğun yarattığı engellemeler nedeniyle etkilenir ama özgül öğrenme güçlüğünde bir ya da iki alanda sorun varken diğer alanlar bundan bağımsız olabilir. Özgül öğrenme güçlüğü olan çocuklar sadece okuma ya da yazmada zorlanırken DEHB olan çocuklar özellikle de hiperaktivite varsa hem okuma hem yazmada sorun yaşayabilirler hem de sürekli zorlanıp kısıtlanmak durumunda kalabilirler. Zihinsel kapasitelerinin beklenen başarıyı tüm alanlarda gösteremeyebilirler. DEHB’; nda sıklıkla dil sorunu görülmez özgül öğrenme güçlüğünde dil sorunu daha sık görülür. İnce motor becerilerde DEHB olan çocuklar daha çok zorlanırlar kaba motor becerileri iyi olabilir, özgül öğrenme güçlüğünde her ikisi de sorun olarak ortaya çıkabilir. Hem DEHB’; nda hem özgül öğrenme güçlüğünde dikkat sorunu gözlenir ancak özgül öğrenme güçlüğü olan çocuklar seçici dikkat sorunu yaşar örneğin; ders çalışırken yoğunlaştırmaları gereken noktaya dikkatlerini yoğunlaştıramaz, dağınık bir çekmeceden istediğini bulamaz ama buna rağmen dikkati belli bir süre bir konuda yoğunlaştırmada sorun olmaz. DEHB olan çocuklar uzun süre bir materyalle uğraşmakta zorlanırlar. Özgül öğrenme güçlüğünde okul başarısızlığı görsel, işitsel, dokunsal algı, ayrımlaştırma ve bellek alanlarında ortaya çıkarken DEHB’; da başarısızlık daha çok dikkatini bir konuya yoğunlaştıramamak nedeniyle yaşanır. DEHB’; da okul öncesinde aşırı hareketlilikleriyle çabuk tanınır, özgül öğrenme güçlüğü olan çocuklar okul dönemine kadar fark edilmeden gelişimlerini sürdürebilirler. Özgül öğrenme güçlüğü yaşam boyu sürer, DEHB yaşla değişerek ve azalarak devam eder.
ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN BİREYLER Özel Öğrenme Güçlüğü Dili yazılı ya da sözlü anlamak ve kullanabilmek için gerekli olan bilgi alma süreçlerinin birinde veya birkaçında ortaya çıkan ve dinleme, konuşma, okuma, yazma, heceleme, dikkat yoğunlaştırma ya da matematiksel işlemleri yapmada yetersizlik nedeniyle bireyin eğitim performansının ve sosyal uyumunun olumsuz yönde etkilenmesi durumudur. Yaygın olarak kullanılan öğrenme güçlüğü tanımına göre Öğrenme güçlüğü gösteren çocuklar dinleme, düşünme, konuşma, okuma, yazma yada matematik problemlerini çözme, anlama ya da yazılı ve sözlü dili kullanmadaki psikolojik süreçlerden birinde ya da bir kaçında yetersizliğin ortaya çıktığı çocuklardır. Nedenler Özel eğitimin diğer bütün alanlarında olduğu gibi öğrenme güçlüğünün de nedenleri konusunda kesin veriler yoktur. Ancak bireyin öğrenmesini etkileyen bir takım etmenler belirlenmiştir. Bunlar Beynin hatalı işleyişi, biyo-kimyasal bozukluklar, kalıtım ve çevresel etmenler Duygusal bozukluk, motivasyon eksikliği, yetersiz öğretim etmenlerinden de söz edilebilir.. Özellikleri Özgül öğrenme güçlüğü gösteren çocukların özellileri bakımından birbirinden çok öğrenme güçlüğü gösteren çocuğun kendine özgü davranış örüntüleri olarak sözü edilen bazı öğrenme güçlüğü gösteren çocuklarda algısal, algısal-devimsel ve eşgüdüm problemleri, dikkat bozuklukları ve aşırı hareketlilik ,düşünme ve bellek problemleri olarak sırlayacak olursak ; Okuma becerisi Dinlediği, okuduğu bir öyküyü anlatması istendiğinde öykünün başını sonunu karıştırır , Haftanın günlerini, ayları, mevsimleri doğru saysa bile aradan sorulduğunda cumadan önce hangi gün gelir, marttan sonra hangi ay gelir, haftanın dördüncü günü hangisidir gibi yanıtlamakta zorluk çeker ya da yanlış yanıtlar, Sayı ve harfleri dizgilemekte güçlük çeker, alfabenin harflerinin sırasını karıştırır; kendisinden sıra ile söylenmesi istenen sayıların yerlerini karıştırır-3865 dersiniz o size 8356 diyebilir, Belirli bir sıra içinde yapılması gereken işlerin sırasını karıştırabilir Okuma hız ve nitelik açısından yaşıtlarından geridir, Harf-ses uyumu gelişmemiştir, bazı harflerin seslerini öğrenemez, Harfin şekli ile sesini birleştiremez, Kelimeleri hecelerken ya da harflerine ayırırken zorlanır, Sınıf düzeyinde bir parçayı okuduğunda anlamakta zorlanır, başkasının okuduklarını daha iyi anlar. Yazma Becerisi Yaşıtlarına oranla el yazısı okunaksız ve çirkindir, sınıf düzeyine göre yazı yazması yavaştır, Tahtadaki yazıyı defterine çekerken ya da öğretmenin okuduğunu defterine yazarken zorlanır, Yazarken bazı harf ve sayıları, kelimeleri ters yazar, karıştırır b-d, m-n, ı-i, 2-5, d-t, ğ-g, g-y ,ve-ev gibi , Yazarken bazı harfleri, heceleri atlar ya da harf/hece ekler, Sınıf düzeyine göre yazılı imla ve noktalama hataları yapar, küçük-büyük harf, noktalama,hece bölme hataları,, Yazarken kelimeler arasında hiç boşluk bırakmaz ya da bir kelimeyi iki-üç parçaya bölerek yazar, ka lem, yapa bil mektedir gibi. Aritmetik Becerileri Aritmetikte zorlanır, Dört işlemi yaparken yavaştır, parmak sayar, yanlış yapar, Problemi çözüme götürecek işleme karar veremez, Yaşına uygun seviyedeki matematik problemlerini yaparken otomatik olarak tepki vermekte zorlanır, Sayı kavramını anlamakta güçlük çeker beş mi bir mi büyüktür, düşünmeden karar vermekte zorlanır, Bazı aritmetik sembollerini öğrenmekte zorlanır, karıştırır, Çalışma Alışkanlığı Ev ödevlerini almaz, eksik alır, Ev ödevlerini yaparken yavaş ve verimsizdir, Ders çalışırken sık sık ara verir, çabuk sıkılır, ders çalışmayı sevmez, Ödevlerini yaparken birilerinin yardımına ihtiyaç duyar, kendi başına çalışma alışkanlığı gelişmemiştir, Öğrenme stratejileri eksiktir, öğrenmeyi düşündükleri şeyleri nasıl kontrol edeceklerini ve yönlendireceklerini organize edeceklerini, nasıl daha fazla bilgi elde edeceklerini ve öğrendiklerini nasıl hatırlayacaklarını bilemezler, çalışmak için yardım edecek birini beklerler. Organize Olma Becerileri Odası, çantası, eşyaları ve giysileri dağınıktır, Defter ve kitaplarını kötü kullanır ve yırtar, Yazarken sayfayı düzenli kullanamaz, gereksiz satır atlar, boşluk bırakır, sayfanın belirli bir kısmını kullanmaz, Defter, kalem gibi çeşitli araçlarını kaybeder, Zamanını ayarlamakta güçlük çeker, bir işi yaparken, ne kadar zamana ihtiyacı olduğunu ya da ne kadar zaman harcadığını tahmin edemez, Yaptığı işi zamanında bitirmekte güçlük çeker, Üzerine aldığı görevleri düzenlemekte zorluk çeker, nereden ve nasıl başlayacağını Oryantasyon Yönelim Becerileri Sağ-sol karıştırır, Yönünü bulmakta zorlanır, doğu-batı,kuzey-güney kavramlarını karıştırır, İşaret sözcüklerini burada, şurada, orada gibi karıştırır, Alt-üst, ön-arka kavramlarını karıştırır, Zamana ilişkin kavramları dün-bugün, önce-sonra gibi karıştırır, Gün, ay, yıl, mevsim kavramlarını karıştırır Hangi aydayız denilince salı, hangi mevsimdeyiz denilince şubat diyebilir, Saati öğrenmekte zorlanır. Sözel İfade Becerisi Duygu ve düşüncelerini sözel olarak ifade etmekte zorlanır, Serbest konuşurken düzgün cümleler kuramaz, heyecanlanır, takılır, şaşırır, Sınıfta sözel katılımı azdır, Bazı harflerin seslerini doğru olarak telaffuz edemez r, ş, j gibi harfleri söyleyemez ya da yanlış söyler, Soyut kavramları anlamakta güçlük çeker Esprileri anlamakta zorluk çekebilirler. Motor Beceriler İp atlama, ttp yakalama gibi hareket ve oyunlarda yaşıtlarına oranla başarısızdır Kaba motor beceriksizlik, Sakardır, düşer, yaralanır, istemeden bir şeyler kırar, Çatal-kaşık kullanmakta, ayakkabı-kravat bağlamakta zorlanır ya da bu becerileri öğrenmekte zorlanmıştır, İnce motor becerilere dayalı işlerde düğme ilikleme, makas kullanma, boncuk dizme gibi zorluk çeker, Kalemi uygun biçimde kavramakta güçlük çeker, Yaşıtlarına oranla çizgileri ve çizimleri kötü ve dalgalıdır , Yazısı genellikle okunaksızdır, Harflere şeklini vermekte, harfi kapatmakta güçlük çeker. Öğretmenlere Öneriler 1-Çocuğa bir şeyin anlatılmasından çok yapılarak görülmesi halinde daha başarılı olurlar. Teorik anlatımlar yerine yaparak öğrenmeyi sağlayan pratik çalışmalar daha yararlı olabilir. 2- Çocuğun öğrenmesini kolaylaştıracak olan davranışların basitten karmaşığa doğru sıralayarak, aşamalı olarak öğrettiğiniz taktirde çocuğunuzun öğrenmesi daha kolay olacaktır. Yaptırdığınız egzersizlerde yardımlarınızı çocuğun başarısı arttığı ölçüde azaltmanız, onun cesaretlenmesine yardımcı olacaktır. 3- Çocuğa yeni beceriler kazandırırken ya da çocuk çalıştığında, öğrendiğinde onu sevindirmeyi ve ödüllendirmeyi unutmayınız. Ödül, bir çocuğa davranışın arkasından hemen verilen, onun çok hoşuna giden herhangi bir şey olabilir. Ödül verildiği taktirde, çocuğu ödüllendiren davranışlarda artış görülecektir. Ödül olabilecek beğeni sözleri, oyun veya sosyal nitelikteki ödülleri iyi seçmelisiniz. Ödülde en önemli kural ise; ödülü istediğiniz davranışın hemen arkasından hemen verip geciktirmemek çocuğa ödülü başarılı davranışından dolayı verdiğinizi hissettirmektir. 4- Çocukla göz teması çok önemlidir. Öncelikle onunla karşılıklı oturup size bakmasını isteyebilirsiniz. “ Umut Emre bana bak” eğer bakmıyorsa çocuğun çenesinden yavaşça tutup, hafifçe başını kendinize doğru çeviriniz. Göz kontağı kurabiliyorsanız “Aferin” ya da “Bana ne güzel baktın” gibi bir ödülle, çocukla iletişim kurmanın en önemli ve en güzel adımını atmış olacaksınız. 5- Öğrenme sırasında çocuğun hareketli olmasından ziyade, bir yerde oturarak öğrenme faaliyetinde bulunması ve çevredeki dikkat dağıtıcı unsurların ortadan kaldırılması çocuğun başarısını artırır, bu ortamı sağlamaya çalışın. 6- Çocuğun basit emirlerle yapacağı işlere uymasını sağlayın ki sizinle işbirliği yapması koya olsun. Ev ortamında yapmayacakları, üslenmeyecekleri faaliyetleri çocuğa ille de yapacaksınız diye zorlamayın. Çocuk zora geldiğinde ortamdan ve sizden kaçacaktır. 7- Korku ile öğrenme bir arada olmaz. Baskı ve dayak ortamında öğretilmeye çalışılan faaliyetler sadece korku ortamında gösterilip diğer ortamlarda gösterilmeyen ve kalıcı olmayan faaliyetlerdir. 8- Çocukları akranları ve kardeşleriyle kıyaslamak, çocukların çalışma hevesini artırmak yerine, tam tersine kırar. 9- Çekingenliğini önlemek için onun cesaretini ve kendine güvenini artırıcı bir tutum izlenmelidir. Kendine güvenen çocuk her zaman daha başarılı olur. Annesine ve Babasına güvenen çocuk ise silik bir kişilik oluşturan bir birey olacaktır. 10- Çocuğun başarılı durumlarını fark edip göz önüne getirdiğinizde yaptığı faaliyetlerde daha hevesli, daha dikkatli, başarmak için daha büyük bir çaba içinde olduğunu görülecektir 11- Bu çocukların bulundukları ortamda kendilerini farklı hissedecekleri unsurları ortadan kaldırılması veya kabullenmelerinin sağlanması onların daha rahat olmasını sağlar. Örneğin sınıf ortamında diğer çocukların bu gibi çocukları dışlamaları, dalga geçmeleri, kurdukları ilişkilerde farklı tutumlar göstermeleri bu çocukları çok rahatsız olumsuz yaklaşımların ortadan kaldırılmasına çaba harcanmalıdır. 12- Bu çocukların kendilerini işe yaramaz hissetmelerini önlemek için; onlara başarabilecekleri basit sorumluluklar verilmelidir ve desteklenmelidirler. 13- Sınıf ortamında bu çocukların dikkat ve ayırt etme becerileri düşük olduğundun düzeni ve iyi organize edilmiş bir çalışma ortamı başarılarını çocukların sınıf ortamında diğer çocuklar kadar başarılı olabileceklerine inanmaları davranışlarınızla gerçekleşecektir. 14- Herhangi bir faaliyette çocukların dikkatlerini sağladıktan sonra yavaş, açık ve basit cümlelerle o faaliyeti anlatırken mümkün olduğu kadar hareket göstermelisiniz. İşi öğrenirken çocuğun, fiziki olarak ta faaliyete katılması yapabileceğini hissetmesini sağlayacaktır. Bu da başarı düzeyini artıracaktır. 15-Bu çocuklara bir iş üzerinde çok egzersiz yaptırmanız önceden yaptıklarını hatırlamaya yardım edecektir. Kısa adımlarla, programda fazla hızlı ilerlemeden her gün çocuktan daha fazlasını beklemeniz ve başarılarının devam edeceği inancında olduğunuzu hissettirmeniz onlarda her zaman en iyisini yapma isteğinin oluşmasına yardımcı olacaktır. sürekli takip edilmelidir.
Disleksi, öğrencilerdeki okuma bozukluklarını tespit etmek için gerekli değerlendirmeler yapıldıktan sonra tanılanan bir dil ve okuma bozukluğudur. Bu yazıda öğrenme güçlüğü ile disleksinin öğrencinin okuma, yazma ve dil becerilerini nasıl etkilediği hakkında temel bilgileri öğreneceksiniz. Bu kılavuz ayrıca, disleksi olan çocuklara yardım etmek isteyen ebeveynler için ipuçları ve kaynakları da içeriyor. Değerlendirme ve Tanı Disleksi değerlendirmeleri, disleksik öğrenciler için stratejilerin belirlenmesinde ilk adımdır. Okullar disleksi tanısı için bazı değerlendirme testlerini kullanır. Disleksi değerlendirme süreci, öğretmenlere öğrenci için özel programı planlamada yardımcı olacak önemli bilgiler de sağlayabilir. Öğrencinin test maddelerine verdiği yanıtların ve standartlaştırılmış disleksi testlerinin çeşitli ölçeklerindeki performansının analizi güçlük hakkında önemli bilgiler sağlayabilir. Disleksisi ve okuma anlamada bozuklukları olan öğrenciler, bu tür analizlerin sağladığı özel bilgilerden yararlanabilirler. Eğitimciler Test Sonuçlarına Nasıl Tepki Vermeli? Özel eğitim öğretmenleri ve okul psikologları, çalışmalarını analiz etmek ve öğrencinin yaptığı okuma ve yazma hataları hakkında anında geri bildirim sağlamak ve bilgi edinmek için disleksik öğrenci ile birebir çalışabilirler. Bu bilgiler, hangi öğretim stratejilerinin öğrenciye yardımcı olabileceğini ve öğrenciye uygun özel öğretimi planlamada yardımcı olabilir. Özel Eğitim Programlarının Planlanması Birçok strateji, disleksisi olan çocukların okuma bozukluğu ile başa çıkmasına ve sınıfta gelişmesine yardımcı olabilir. Ebeveynlerin ve eğitimcilerin, özellikle öğrencinin öğrenme güçlüğüne dayalı yöntemleri seçmeleri çok önemlidir. Ebeveynler ve eğitimciler aynı zamanda disleksinin çocuğu ve değerlendirmeyi nasıl etkilediğini de düşünmelidir. Müdahalelerin etkililiğini ölçmek için çocuğun ilerlemesini izlemek de aynı derecede önemlidir. Disleksik bir çocuğun öğrenme gereksinimlerini karşılamak için farklı yöntemler denemek veya bir yöntem kombinasyonu kullanmak gerekli olabilir. Öğrencilere Yardımcı Olan Öğrenme Stratejileri Öğretmenler, disleksik öğrencilerin okuma becerilerini geliştirmelerine yardımcı olmak için aşağıdaki stratejileri uygulayabilir. Ebeveynler ayrıca bu tekniklerin bazılarını evde de deneyebilirler. Duyusal Yöntemler, disleksik öğrencilere dokunma, duyma ve görme duyularıyla öğretir. Birebir Öğretim, öğretmenlerin disleksisi olan öğrencilerle birebir çalışmasını ve öğrencilere okumayı öğrenmeleri için anında rehberlik ve geribildirim vermelerini sağlar. Bu yöntem öğretmenlerin öğrenme hatalarını hızlı bir şekilde tespit etmelerini sağlar ve böylece diğer güçlükleri engelleyebilirler. Sesbilgisel Yöntemler, disleksik öğrencinin sesler ve harfler arasındaki bağlantılarına odaklanır. Tüm Dil Metodları, öğrencilere doğal okuma aktivitelerini ve hedef sözükleri vurgulayarak öğretir. Çoğu durumda, bir öğrencinin okuma becerileri doğal olarak gelişebilir. Konuşma ve Dil Terapisi, fonolojik bozukluğu olan öğrencilere, öğrenme farklılıklarını etkin bir şekilde yönetmeleri için kullanabileceği diğer stratejileri öğretmeye yardımcı olabilir. Kaynakça
öğrenme güçlüğü olan çocuğa okuma yazma öğretimi